Wees wakker in de golven

[Evan]

Jelle heeft alle feedback op zijn vorige stuk http://www.kitehigh.nl/forum/index.php?topic=37982.0 verwerkt en ziehier de laatste update:



Samenvatting:

Vóórdat je gespoeld wordt door een brekende golf moet je je kite zsm tegen de golfrichting in sturen. Als je gespoeld wordt, ben je te laat. Dan hangen je lijnen slap en kun je niet meer sturen. Als je  lijnen om jou (of een ander) heen in het water komen te liggen, kun je grote problemen krijgen.


Index:

Kitesurfen in golven: ‘waveriding’
De gewone golfgevaren
Niet voor beginners
Kitesurfspecifieke golfgevaren
Voorkom de verstrikking
Onshore wind
Sideshore wind
Side-onshore wind
Nog wat losse punten
Voor het eerst op zee

[Evan]

Kitesurfen in golven: ‘waveriding’

Golven zijn big fun. De dynamiek is geweldig. Door onze snelheid en wendbaarheid als kitesurfers kunnen we zelf op een vrije plek de golf uitzoeken die we willen. We hoeven niet zoals golfsurfers te liggen wachten tot er iets moois voorbij komt en we aan de beurt zijn.
Er zijn kitesurfers die het liefst ‘golfrijden’ met speciale grote surfboards, ‘directionals’ met veel drijfvermogen erin. Daarover kun je veel op de fora lezen. Maar ook met je gewone twintip kun je veel plezier op de golven beleven.

[Evan]

De gewone golfgevaren

Vóór je de zee op gaat, moet je wel een paar dingen weten en kunnen om het veilig te houden.
- In Nederland zijn de brekende golven zelden zo hoog dat je te lang onder water wordt meegesleurd. Voor verdrinking hoef je in die korte tijd niet te vrezen. Zorg dat je rustig blijft. Maak geen overbodige bewegingen die zuurstof kosten. Ga tellen, dat biedt houvast. Je weet dat je makkelijk twintig tellen zonder lucht kunt en tegen die tijd ben je echt wel boven.
- Als de branding heel sterk is door een stijl oplopende zeebodem, kun je tegen de bodem gekwakt worden. Als je dat vermoedt, kun je je hoofd beschermen met je armen, en je nek aanspannen.

Voor kitesurfers is er nog een ander serieus gevaar: het eigen materiaal.

[Evan]

Niet voor beginners

Maar eerst even de voorwaarden om de zee op te gaan met je kite als de golven hoger zijn dan een meter.  Je moet de volgende vaardigheden beheersen om brekende golven te kunnen ontwijken:

   

• Je kite bijna blind aanvoelen en sturen, zodat je kunt letten op de golven vlakbij je én die op je route. Je moet je aandacht vrij hebben om in te schatten wanneer de volgende golf gaat breken. Tegelijktijd moet je op je medekiters kunnen letten en op hun kites. En ook nog eens op golfsurfers die tussen de golven opduiken.
• Vertragen en versnellen.
• Oploeven en afvallen met je board, en je kite daarbij zo gebruiken dat je snelheid houdt (oploeven = meer upwind koersen, afvallen = meer downwind)
• Snel kunnen wenden en dan gauw snelheid maken de andere kant op
• ‘Poppen’: sprongetjes maken mbv je board om brekende golfjes te ontwijken, zonder je kite helemaal terug te sturen. Op de fora lees je hoe je dat precies doet.
• Je board terugvinden in diep water, dus upwind bodydraggen (gebruik nooit een boardleash)
• Snel je kite herstarten als die te water is geraakt
• De voorrangsregels toepassen. Niet alleen de regel dat wie op een golf surft altijd voorrang hoort te krijgen. Ook de andere regels zijn belangrijk. Zeker in de branding wil je geen kites in elkaar verstrengeld hebben.

[Evan]

Kitesurfspecifieke golfgevaren

Als je ‘gespoeld’ wordt door een brekende golf kan je board tegen je aan gegooid worden. Wil je je daartegen beschermen, dan kun je je klein maken en je hoofd met je armen omhullen. Het dragen van een helm helpt natuurlijk ook.
Niet alleen als je gespoeld wordt, maar ook als je in de branding staat of bodydragt met je board upwind/upwave, kan een brekende golf je board keihard tegen je aan gooien. Kiters hebben daardoor zware verwondingen, geruïneerde gebitten enz. opgelopen. Dus als je vermoedt dat er een brekende golf op je af komt en dat je board daar in kan zitten: vooral niet kijken! Wegwezen! Laat jezelf door je kite een kant op trekken waar je board niet is, en bescherm je hoofd met een arm als je geen helm op hebt.

Het grootste gevaar zit in je lijnen.
Als je in je lijnen verstrikt raakt, heb je een groot probleem, zelfs in ondiep water. Verdrinking, snijwonden, afgerukte vingers.

Hier volgt een bekende ‘kitemare’:
 Je bent lekker aan het kiten over de golven. Het lukt je makkelijk om de brekende golven te ontwijken. Maar dan valt opeens even de wind weg. Jouw snelheid is ook direct weg. Je ziet een golf op je afkomen en je kunt geen kant op. De golf breekt bovenop je en sleurt je hard mee in de richting van je kite. Daardoor komen de lijnen slap te hangen en de kite valt neer. Met de lijnen in het water en jij ertussen. Als je weer boven bent, is jouw beweging richting de kite gestopt en komen de lijnen weer op spanning. Je kite vangt wind en herstart vanzelf. De lijnen waar je in zwemt, komen direct loeistrak te staan. Wat er dan gebeurt, kun je op http://www.hanglos.nl/forum/189903/kiteforum-gevaar-golven---bijna-fataal.html  lezen van iemand die het overleefd heeft.

Ander scenario:
De kite ligt nog in het water als jij eindelijk boven komt. Maar de branding is doorgedenderd en raakt nu je kite. Water is nogal veel zwaarder dan lucht, dus nu krijg jij een ruk aan je kitelijnen zoals je nog nooit hebt gehad. Je wordt keihard een andere golf in getrokken terwijl je net dacht dat je adem kon happen, maar dat is je minste probleem. De lijnen kunnen je ledematen doorsnijden. Je hebt natuurlijk wel een lijnensnijder in je trapeze en je hebt ook regelmatig geoefend om hem onder water goed in je hand te krijgen, maar dit gaat veel te hard.
Moet je dan je dierbare lijnen die om je benen zitten meteen gaan doorsnijden terwijl er nog geen spanning op staat? En met welke lijn moet je beginnen? Dit zijn dingen waar je je mentaal op kunt voorbereiden. Dat zal hopelijk helpen als het ooit gebeurt. Beter is natuurlijk voorkomen dat je tussen je lijnen terechtkomt.
Daarvoor zijn de volgende tips bedoeld.

[Evan]

Voorkom de verstrikking

Het doel is om je lijnen niet bij jou in het water te laten komen.
Het middel is: je lijnen strak in de lucht houden, of, als ze toch in het water komen, niet daar waar jij naartoe gespoeld wordt.
Dus als je in de richting van je kite gespoeld wordt, stuur je je kite weg. Maar sturen kan alleen als er spanning op de lijnen staat. Dus je moet het doen vóórdat je gespoeld wordt. Daarom moet je wakker zijn: weet van tevoren wat je moet doen als je gespoeld dreigt te worden.
Daar moet je vóór je sessie over nadenken. Want als het gebeurt, ben je te laat.
Als je niet ver gespoeld gaat worden, dus door een niet te hoge golf, kan het aantrekken van de bar voldoende zijn om de kite in de lucht te laten blijven. Dat hangt ook van het type kite af, en van de wind etc.

[Evan]

Er zijn een paar scenario’s, afhankelijk van de hoek tussen de wind en de golven, en van jouw vaarrichting. Voor het gemak neem ik hieronder steeds het geval dat de golven naar de kust toe bewegen. Als dat niet zo is, moet je het volgende verhaal dus draaien.


Onshore wind (aanlandig):

Stuur je kite opzij, naar beneden als je gespoeld dreigt te worden. Dan gaan je lijnen ook opzij en liggen ze niet meer in de richting waarin jij wordt gespoeld.
Als je goed kunt loopen en je bent op tijd, dan kun je een snelle kite op spanning houden door flink te loopen. Mogelijk wordt je zelfs uit de branding omhoog getrokken. Maar loopen gaat ook downwind, waardoor je lijnen in de golfrichting kunnen vallen als het niet lukt (bv. door luwte of teveel snelheid richting de kite). Een kitesurfer schrijft:  “ ik heb het een reflex gemaakt om m’n kite gewoon keihard te loopen als ik gespoeld word, ongeacht windrichting, als ik daar bij na ga denken ben ik zeker te laat.”


Sideshore wind (parallel aan de kust):

-   vaarrichting tegen de golf in:   geen probleem, je wordt van je lijnen vandaan gespoeld. Vlak voor de golf breekt steek je je voorste arm en je hoofd onder water, dan duik je er zo’n beetje onderdoor.
-   vaarrichting met de golf mee: stuur je kite omhoog en door naar de andere kant.
-   vaarrichting op de golf: stuur je kite tegen de golfrichting in.

[Evan]

Side-onshore wind (schuin aanlandig):

De oplettende lezers hebben het al geraden: stuur je kite tegen de golfrichting in.

Lukt het niet om je kite weg te sturen, dan kun je je quick-release te trekken. Dat vermindert in ieder geval het aantal lijnen vlakbij je tot 1. Maar dat is wel die dikke die je veel moeilijker doorsnijdt. Je kunt ook je leash nog losgooien, zodat je helemaal los bent van je kite. Deze stappen moet je vóór je sessie overdenken en afwegen. Want als het gebeurt, is het te laat om een overweging te maken.
Over het helemaal losgooien van je kite wordt verschillend gedacht.

Er zijn nadelen aan het helemaal losgooien van je kite:
-   anderen kunnen last krijgen van je kite en lijnen, maar dat gebeurt niet vaak. Je kunt wel aan het begin van je sessie even bedenken hoe vol het strand is, dus of het minder of meer gevaar oplevert voor anderen als je je kite zou losgooien.
-   je kunt je kite kwijtraken, dat is dan jammer. Maar meestal spoelt hij wel rustig aan, of een andere kiter pikt hem op. (Het motief van de kite als drijfhulp bij de self-rescue is niet van toepassing in brekende golven, dus daarvoor hoef je niet vast te blijven zitten.)
Ik heb de indruk dat er tot nu toe minder schade is geweest door losse kites+lijnen dan door verstrikkingen in de eigen lijnen. Maar dat kan natuurlijk veranderen als meer kiters gaan losgooien.

[Evan]

Nog wat losse punten:

Pas op voor luwtes! Je ziet ze niet aankomen, maar je weet wel of de wind heel stabiel is of dat hij soms even wegvalt. Als dat zo is, moet je meer veiligheidsmarge inbouwen. Nèt voor een brekende hoge golf wegscheuren is heerlijk, maar bewaar dat voor een keer met stabiele wind.

Soms kun je sneller wenden en wegwezen door je kite onderlangs te sturen. Dus niet via 12 uur naar de andere kant maar door je kite zo scherp naar beneden te sturen en te blijven sturen dat hij door de powerzone naar de andere kant gaat: een halve downloop. Oefen dit eerst uitgebreid op vlak water, waarbij je soepel naar toeside draait.

Als je uit de branding bent, in het gebied van de hogere golven die nog niet breken, kan je ook last hebben van de golven.  Als de golf je omhoog duwt in de richting van je kite, verlies je even wat spanning op je lijnen. Daardoor is je kite even minder bestuurbaar.

Waarom is de prioriteit van die golfsurf-voorrangsregel zo belangrijk?
Als iemand op grond van de bakboord/stuurboordregel zou moeten uitwijken terwijl hij op een golf rijdt, zou hij verplicht kunnen zijn om naar het brekende gedeelte van een golf uit te wijken. Dat wil je niet. Als je kite in de golven moet je eigenlijk ook nog in de gaten houden of kiters die je pad kruisen in de buurt van een brekende golf komen. Als ze gespoeld worden, ben jij niet veilig voor hun kite en lijnen.

Schrijf je 06-nummer op je kite en  board. Als je dan iets kwijtraakt en het wordt gevonden, hoeft de KNRM geen zoekactie te starten. Veel kitesurfers zijn donateur van de KNRM, de ongesubsidieerde reddingmaatschappij van vrijwilligers die jaarlijks 180 surfers (w/k/g) redden.

Blijf in de branding uit de buurt van beginners. Vaker dan op binnenwater kan hun kite stuurloos worden. Afstand is je grootste vriend.

Blijf als beginner ver uit de buurt van golfsurfers, zwemmers enz. Ook zij kunnen zwaar beschadigd worden door jouw lijnen en kite als je crasht.

Het is belangrijk om te weten wanneer het getij verloopt. Bijvoorbeeld bij een koraalrif waarboven maar erg weinig water overblijft, of in NL bij een scheepswrak of een strekdam.
Als je zit te lunchen en je kite stroomt weg in de opkomende vloed, kan hij gevaarlijk worden voor anderen.
Als de stroming omdraait en met de wind mee gaat lopen, heb je zomaar 5 knopen minder effectieve wind, en dus minder snelheid om golven te ontwijken.
Het getij heeft ook veel invloed op de golven. De vloedgolven zijn agressiever. Bij verandering van het getij kan een mooi vlak watertje achter een zandbank veranderen in een chaotische klotsbak.

Ga niet verder uit de kust dan je terug kunt zwemmen.
Een droogpak maakt zwemmen veel langzamer. Onder water is de isolerende werking van een droogpak  minder dan boven water, zodat je eerder onderkoeling krijgt. 
De stroming kan ook het terugzwemmen bemoeilijken. Als je in een mui zit, moet je het verderop proberen.

Als je kite in de branding ligt, zorg dan dat er geen spanning op de lijnen staat.  Je kite kan makkelijk scheuren door de enorme kracht van het water.
Als de golven hoog zijn en snel na elkaar komen, en je kite ligt erin, gooi hem dan maar snel los.
Je hebt zo de meeste kans uit de lijnen te blijven of onder water gesleurd te worden. Ligt de kite klaar op een tip etc., dan kun je herstart overwegen. Het verstrikt raken in de lijnen komt ook voor bij mensen die in de golven proberen de kite te recoveren of te herstarten. Die dus pas veel later in de problemen komen,  en in principe tijd genoeg hadden om weg te komen.
Een andere kitesurfer geeft het volgende advies: als je je kite niet binnen 4 seconden kunt herstarten, maak dan je leash los. Mocht je nu gesleurd worden, doordat een brekende golf je kite raakt, dan ben je met het losgooien van de quick release in één keer helemaal los.

Help anderen bij problemen alleen als je weet wat je doet. Anders is het verstandiger om in de buurt te blijven, of een ervaren kiter te hulp te roepen.

[Evan]

Voor het eerst op zee

Als je voor het eerst bij aanlandige wind op zee gaat kiten, is het lastig. Je begint in de branding, en daar moet je doorheen vóór je bij de rustige, deinende golven komt. Het water in een gewone golf gaat op en neer, maar beweegt zelf niet naar de kust: de golf loopt wel maar het water niet. De golf loopt onder je door. Dat is anders wanneer de golf breekt. Dan stroomt het schuimende water wel, meestal naar de kust toe. En dat stromende water neemt je hard mee richting de kust. Als de wind ook die kant op blaast, wordt je dus downwind gedreven. Met als gevolg dat je geen spanning meer in je lijnen hebt en je snelheid verliest. Plus: als het schuim half water/half lucht is, heb je nog maar half zo veel druk onder je board om tegen af te zetten om upwind te varen. Dat maakt het moeilijk om uit de branding te komen.
Vandaar dat je in de doolhof van de branding bovenstaande vaardigheden nodig hebt. Je kruist heen en weer, ontwijkt de brekende golven door eroverheen te springen/poppen, om te keren, op te loeven, af te vallen, te versnellen en te vertragen. Timing is alles. Het is een mooi spel dat je voorbereidt op het gevaar van de grotere brekende golven. Begin dus met golven die niet hoger zijn dan een meter. Maar begin ook niet met zachte wind. Anders heb je niet genoeg kracht om snel te wenden, en om hoogte te lopen en uit de branding te komen. Een grotere kite geeft meer kracht en hoogte, maar minder wendbaarheid.

De zee en de golven zijn prachtig, en  meestal gaat het goed. Maar je wilt ook voorbereid zijn op die keer dat het fout gaat.



Jelle Schöttelndreier, Kitesurfschool Safety First.
Geen copyright, maar dank aan de zee en de wind en anderen van wie ik heb geleerd.
Feedback is welkom, stuur een persoonlijk bericht!

[Ron Rodeo]

prachtig verwoord en allemaal zeer herkenbaar.
goed dat mensen dit als naslag werk hebben die ooit aan het "golvenwerk" willen gaan beginnen.

[richard]

Goed verhaal Jelle ! Ik heb het door tips van (ervaren) mensen aan de kant allemaal moeten leren maar dit is een heel handig hulpmiddel. Ik denk dat de meesten die voor het eerst op zee gaan hier helemaal niet zo bij stil staan...totdat je je eerste spoelbeurtje krijgt en niet weet wat je overkomt als je 10 zeer lange seconden als een wasbolletje meetolt en draait in de golf met al zijn kracht.

Mooi dat je de moeite heb genomen dit voor anderen op te schrijven.