De verbinding tussen jou en je vlieger is enkel een materiaal van minder dan een vierkante millimeter doorsnede. Hoe goed je vlieger ook mag zijn het gevoel gaat uiteindelijk door de vliegerlijn. De vliegerlijn wordt echter vaak onderschat.
De lijn voor kites heeft verschillende aspecten die belangrijk zijn voor de perfecte lijn.
Geen rek, hierdoor staat de kiter direct in verbinding met zijn kite, elke beweging van de kiter resulteert in een beweging in de vlieger.
Dun, ideaal is een oneindig dunne lijn. De lijn is een volume die zich door de lucht heen en weer beweegt, door de lengte kan dit redelijk veel wrijving veroorzaken.
Glad, een kite lijn dient heel erg glad te zijn, dit geeft de kiter de mogelijkheid om zonder slijtage en ellende rotaties te doen.
Om deze aspecten te bereiken blijven er twee soorten materialen over lijnen; Spectra en Dyneema, welke beide nagenoeg dezelfde eigenschappen hebben. Dyneema wordt in NL en Japan geproduceerd door DSM, terwijl Spectra in USA door Honeywell geproduceerd wordt gebruikmakend van licentierechten verstrekt door DSM.
Dyneema is een super sterke polyethylene vezel, deze wordt gefabriceerd doormiddel van en door DSM gepatenteerde “gel spinning”proces. Dit resulteert in een fiber dat 15 maal sterker is dan staal, super light is en bestand is tegen UV licht en chemicaliën.
Grondstof Dyneema
Eigenlijk wordt dyneema gemaakt op basis van hetzelfde product als mayonaise emmertjes gemaakt zijn: Polyethyleen. Echter door speciale behandelingen zijn de moleculen extreem lang, en dat geeft ook zijn sterkte.
Dyneema is beschikbaar in verschillende kwaliteiten welke aangegeven wordt met SK en nummer. Hoe hoger het nummer hoe beter de kwaliteit van het Dyneema.
SK25-SK60-SK65 worden hoofdzakelijk gebruikt voor off-shore touw, visnetten en kleding. SK75 is een hoogwaardiger vezel die 10% sterker is als SK65. Voor hoogwaardige vliegerlijnen wordt SK65 en SK75 ingezet in verschillende garendiktes, en vaak ook door elkaar heen gebruikt ni een enkele lijn.
Het smeltpunt ligt rond de 150gr C. Het smelt ook niet echt als je een lijn wilt dichtsmelten.
http://nl.wikipedia.org/wiki/Dyneema. Echter de temperatuur dat de sterkte fors afneemt is al een stuk lager. Toch is er geen enkel beter alternatief, en als opvolger van Aramide (beter bekent onder de handelsnaam Kevlar) absoluut een enorme stap vooruit. Voor vliegerlijnen is dyneema veel veiliger (Kevlar snijdt als een mes) en er zijn destijds veel ongelukken mee gebeurd. Aramide is daardoor tegenwoordig verboden om als vliegerlijnen te dienen.
Het verschil in elasticiteit tussen de mayo variant en de lijn is opmerkelijk, 1,3Gpa en 98Gpa, dat scheelt nogal wat!
De kunst tot de perfecte vliegerlijn
Het Dyneema wordt door DSM aangeleverd als garen in verschillende diktes aan de vlechterij. Nu is het de kunst de goede verhouding van aantal garens en garen-diktes de gewenste lijnstrekte te krijgen. Deze verhouding bepaalt de treksterkte van de lijn. Met dun garen en 16 kluppels gevuld met garen tegelijk maak je weliswaar een mooie gladde lijn, echter door de grote hoeveelheid vlechtingen is de doorloop tijd van de machine erg laag, dus duur. Een ander nadeel is de rek, elke vlechting veroorzaakt een heel klein beetje rek, dus hoe meer vlechtingen per cm hoe meer rek. Gaan we deze lijn maken met dik garen met maar 6 garenkluppels, dan zal deze lijn minder rek vertonen, echter zijn de vlechtingen heel erg grof en de lijn erg bobbelig.
Een andere variabele is de vlechthoek, hoe groter de vlecht hoek, hoe gladder, maar ook hoe dikker de lijn wordt, dus ook hier moet er en compromis gesloten worden, voor de optimale vliegerlijn.
Stappen plan tot een lijn
Als eerste komt het Dyneema garen van DSM aan bij de vlechterij. Dit garen wordt geleverd op een bulk spoel. Deze bulkspoelen worden overgespoeld op kleinere spoelen die op de vlechtmachine passen, kluppels genaamd. De vlechtmachine kan nu ingesteld worden, vlechthoek, doorloop snelheid, aantal kluppels en garendikte. Het daadwerkelijke vlechten kan beginnen.
Een mooi detail voor de hoge kwaliteit is het splichen. Het splichen is een methode om twee garens aan elkaar te verbinden door middel van hoge druk lucht. De twee garens worden letterlijk aan elkaar geblazen zodat er een knooploze verbinding ontstaat. Het is hierdoor mogelijk een kluppel te vervangen indien deze breekt of leeg is.
Nu de lijn gevlochten is, is de lijn nog niet klaar voor gebruik. De volgende stap is het stretchen van de lijn, ofwel het oprekken van de lijn onder een hoge temperatuur. Alle rek welke ontstaan is door de vlechting wordt er nu onder een hoge temperatuur uitgetrokken. Tijdens het stretchen kan de oorspronkelijke witte lijn worden voorzien van een kleurcoating. Dit is ook de reden dat de coating na verloop van tijd vervaagd. Het blijft namelijk geverfd wit garen.
De volgende productie stap is het stempelen, de lijn wordt op een ingestelde lengte gestempeld en in stukken geknipt. Voordat de lijn geleverd wordt, moet deze alleen nog gesleeved worden en op een winder worden gedraaid.
De lijn is nu klaar voor veel kiteplezier.